از دست دادن عزیزان همیشه دردناک است و در کنار داغ فقدان، چالش‌هایی مانند تقسیم ارث نیز مطرح می‌شود. در این میان، نحوه تقسیم ارث از آپارتمان به دلیل ماهیت غیرقابل تقسیم آن، پیچیدگی‌های بیشتری پیدا می‌کند. اگر شما هم درگیر این موضوع هستید، جای نگرانی نیست. این راهنمای جامع، قدم به قدم شما را در جریان مراحل تقسیم ارث از آپارتمان قرار می‌دهد. در این مقاله بطور کامل به این موضوع بین وراث اشاره خواهیم کرد.
پیش از هر اقدامی، آشنایی با قوانین ارث که در کتاب پنجم قانون مدنی آمده، ضروری است. در این قوانین، طبقات مختلف وراث و سهم‌الارث هر یک از آنها مشخص شده است. به طور کلی، طبقات ارث به سه دسته تقسیم می‌شوند:
اگر متوفی وصیت‌نامه‌ای به جای گذاشته باشد، تا یک‌سوم اموالش طبق وصیت تقسیم می‌شود و باقی طبق سهم‌الارث قانونی. برای انجام مراحل قانونی، نیاز به گواهی انحصار وراثت دارید. این گواهی مشخص می‌کند که چه کسانی و با چه نسبتی، وراث قانونی هستند. در ادامه این مقاله بیشتر به موارد ذکر شده و همچنین به نقش وکیل ملکی در این باره اشاره خواهیم داشت اما قبل از باید این موضوع را بگوییم که یک وکیل ملکی مجرب می تواند در مورد حق و حقوقی که وراث دارند به شکل بسیار دقیقی یاری رسان باشد که در ادامه به برخی از وظایف و نقش‌های کلیدی وکیل ملکی در این زمینه اشاره می‌کنیم.
پس از فوت یک فرد، اموال و دارایی‌های او بین وراثش تقسیم می‌شود. این موضوع در مورد املاک و مستغلات، مانند آپارتمان، نیز صدق می‌کند. اما تقسیم آپارتمان موروثی به دلیل ماهیت غیرقابل تقسیم آن، پیچیدگی‌های بیشتری دارد.
ایده‌آل‌ترین روش: در صورتی که همه وراث با هم کنار بیایند، می‌توانند خودشان با تنظیم صورت‌جلسه، توافق‌نامه یا سند تقسیم، سهم هر فرد را مشخص کنند. این روش سریع، کم‌هزینه و بدون دخالت مراجع قانونی است. نکته بسیار مهم این است که توافق‌نامه باید با جزئیات و رعایت موازین حقوقی تنظیم شود. بهتر است برای تنظیم آن از کارشناس حقوقی یا بنگاه املاک معتبر کمک بگیرید. در این جا به نکاتی برای توافق اشاره می‌کنیم:
فروش اجباری: زمانی که توافق بر تقسیم مستقیم امکان‌پذیر نباشد، آپارتمان به ناچار به فروش می‌رسد و وجه حاصل بین وراث به نسبت سهم‌الارث تقسیم می‌شود.
مزایده: فروش معمولاً از طریق مزایده در مراجع قضایی صورت می‌گیرد تا بالاترین قیمت حاصل شود. هزینه‌های دادرسی و کارشناسی و مالیات بر ارث از وجه حاصل کسر می‌شود. در اینجا نکاتی برای فروش را به شما می‌گوییم:
علاوه بر دو روش بالا، روش‌های دیگری نیز برای تقسیم آپارتمان موروثی وجود دارد که کمتر رایج هستند:
مالیات بر ارث: فراموش نکنید که بر اساس قانون، اموال موروثی مشمول مالیات بر ارث هستند. میزان این مالیات با توجه به ارزش ملک و طبقه وراث متفاوت است.
دیون متوفی: پیش از تقسیم، باید دیون متوفی مانند هزینه‌های کفن و دفن، قرض و بدهی‌ها از ماترک پرداخت شود.
همکاری وکیل: در صورت بروز اختلاف بین وراث، حتماً از وکیل متخصص در امور ارث برای حل قانونی و مسالمت‌آمیز مشکل کمک بگیرید. حضور یک وکیل ملکی در تهران میتواند در روند و پروسه این مسیر به شما کمک کند.
صبر و مدارا: روند تقسیم ارث ممکن است مدتی به طول انجامد. با حفظ صبر و مدارا و توجه به حقوق تمام وراث، میتوانید این دوره را پشت سر بگذارید.
در صورت عدم توافق بین وراث بر سر نحوه تقسیم ملک موروثی، راه حل های مختلفی وجود دارد:
1. مراجعه به شورای حل اختلاف: اولین قدم مراجعه به شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی است. در این شورا، با حضور یک قاضی و دو نفر معتمد، سعی می‌شود تا بین وراث برای تقسیم آپارتمان توافق حاصل شود. مزیت این روش، سرعت و کاهش هزینه‌ها است.
2. طرح دعوی در دادگاه: اگر در شورای حل اختلاف توافقی حاصل نشود، هر یک از وراث می‌توانند با طرح دعوی در دادگاه عمومی حقوقی، خواستار تقسیم آپارتمان شوند. در این روش، قاضی با بررسی مدارک و شواهد، رای خود را صادر می‌کند. این روش زمان‌بر و پرهزینهتر از روش قبلی است.
3. داوری: وراث می‌توانند با توافق یکدیگر، موضوع را به داوری یک شخص معتمد و متخصص در امور ملکی ارجاع دهند. رای داور برای طرفین لازم‌الاجرا است.
4. فروش آپارتمان و تقسیم وجه حاصل: اگر هیچ یک از روش‌های بالا به نتیجه نرسد، آپارتمان به ناچار به فروش می‌رسد و وجه حاصل بین وراث به نسبت سهم‌الارث تقسیم می‌شود. فروش معمولاً از طریق مزایده در مراجع قضایی صورت می‌گیرد.
هزینه‌های تقسیم ارث از آپارتمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
ارزش آپارتمان: هر چه ارزش آپارتمان بیشتر باشد، هزینه‌های مربوط به آن نیز بیشتر خواهد بود.
روش تقسیم: اگر وراث بر سر نحوه تقسیم توافق کنند، هزینه‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
مراحل قانونی: در صورت نیاز به طی مراحل قانونی در دادگاه یا شورای حل اختلاف، باید هزینه‌های مربوط به دادرسی، کارشناسی و وکالت را نیز در نظر بگیرید.
برخی از هزینه‌های متداول:
هزینه‌های مربوط به گواهی انحصار وراثت: شامل هزینه ثبت درخواست، هزینه تمبر و هزینه حق‌الزحمه کارشناس
هزینه‌های مربوط به نقل و انتقال سند: شامل هزینه ثبت سند، هزینه مالیات بر نقل و انتقال و هزینه حق‌الزحمه وکیل است.
هزینه‌های مربوط به فروش آپارتمان: شامل هزینه آگهی مزایده، هزینه کارشناسی و هزینه کمیسیون املاک می‌باشد.
| عامل | توضیحات |
| ارزش آپارتمان | هر چه ارزش آپارتمان بیشتر باشد، هزینه‌های مربوط به آن نیز بیشتر خواهد بود. |
| روش تقسیم | اگر وراث بر سر نحوه تقسیم توافق کنند، هزینه‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. |
| مراحل قانونی | در صورت نیاز به طی مراحل قانونی در دادگاه یا شورای حل اختلاف، باید هزینه‌های مربوط به دادرسی، کارشناسی و وکالت را نیز در نظر بگیرید. |
مدت زمان تقریبی روند “تقسیم ارث از آپارتمان” به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
تعداد وراث که هر چه تعداد وراث بیشتر باشد، احتمال بروز اختلاف و طولانی شدن روند تقسیم نیز بیشتر خواهد بود. میزان توافق بین وراث که اگر وراث بر سر نحوه تقسیم توافق داشته باشند، روند تقسیم به طور قابل توجهی سریع‌تر خواهد بود. همچنین اگر نیاز به طی مراحل قانونی در دادگاه یا شورای حل اختلاف باشد، روند تقسیم زمان‌بر خواهد بود. پیچیدگی‌های حقوقی و اداری میتواند به طولانی شدن روند تقسیم منجر شود. به طور کلی، می‌توان گفت در صورت توافق وراث، روند تقسیم آپارتمان بین چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. در صورت عدم توافق و نیاز به طی مراحل قانونی، روند تقسیم ممکن است تا چند سال نیز به طول انجامد.
تقسیم ارث از آپارتمان، به دلیل ماهیت غیرقابل تقسیم آن، میتواند چالش‌برانگیز باشد. با آگاهی از قوانین و روش‌های مختلف تقسیم، میتوانید این فرآیند را به طور عادلانه و کم‌دردسر انجام دهید.
انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی مانند تعداد وراث، میزان توافق بین آنها و ارزش آپارتمان بستگی دارد.
در نهایت، به یاد داشته باشید که صبر و مدارا و حفظ احترام بین وراث، کلید حل بسیاری از مشکلات در مسیر تقسیم ارث است.
همچنین، برای دریافت مشاوره تخصصی و راهنمایی دقیق، میتوانید از خدمات وکیل متخصص در امور ارث کمک بگیرید.
